İçeriğe geç
Suomen sosiaaliturva

Finlandiya'da sosyal güvence

Yayınlandı31.01.2024
Finlandiya'da sosyal güvenliğin amacı, değişen hayat şartlarında insanlara yeterli gelir kaynağı sağlamaktır. Örneğin hastalanmanız hâlinde veya çocuk sahibi olduğunuzda ekonomik desteğe ihtiyacınız olabilir. Çalışıyor veya kalıcı olarak Finlandiya'da ikamet ediyorsanız maddi destek alma hakkınız olabilir.

Bu bölümde, Finlandiya’da ikamete dayalı ve Kela tarafından sağlanan sosyal güvence hakkında bilgiler verilmektedir. Finlandiya'da sosyal güvence ayrıca belediyeler, işsizlik kasaları, emeklilik kurumları ve diğer sigorta kurumları tarafından da sağlanmaktadır.

InfoFinland'ın İşsizlik güvencesisayfasından, kimlerin işsizlik güvencesi hakkına sahip olduğu konusunda bilgi edinebilirsiniz. Finlandiya’nın emeklilik sistemine ilişkin bilgileri InfoFinland'ın Emekliliksayfasından edinebilirsiniz.

Kela, örneğin çocuklu ailelere, işsizlere, öğrencilere, engelli bireylere ve uzun süreli bir hastalığı olan veya rehabilitasyon ihtiyacı olanlara destek parası ödemektedir. Belirli durumlarda Kela'ya konut masrafları için destek başvurusu da yapılabilir.

Finlandiya sağlık sigortanız varsa size Kela kartı verilir. Kartınızı gösterdiğinizde eczanede ve birçok özel klinikte masraflarınızın bir kısmı karşılanır. Bu durumda, doğan masraflar için sadece katılım payı ödersiniz.

Kela’nın parasal destek gerekçeleri yasalarda belirtilmiştir. Destek için başvuruda bulunduğununuz da Kela, Kela’nın desteklerini alma hakkınız var mı inceleyecektir. Bu temelli olarak Finlandiya’da oturmanıza ve de Finlandiya’da çalışmanıza bağlıdır. Kela, herhangi bir destek konusundaki kararını her başvuranın hayat şartlarını bireysel olarak ele alarak verir.

Her başvuranın hayat şartları ve destek gereksinimleri farklı olduğundan, Kela’nın verdiği parasal desteğin de miktarı farklıdır. Her başvuruda kendi bireysel durumunuzu belirtiniz.

Kela’nın desteklerinden yararlanma hakkı

Temel olarak, Finlandiya’da sürekli olarak yaşıyorsanız Kela’nın desteklerini alabilirsiniz. Yasalar, sürekli olarak yaşamanın ne anlama geldiğini belirlemiştir.

Finlandiya’da çalışıyor olmak da size Kela’nın desteklerinden yararlanma hakkı sağlayabilir.

Kela’nın desteklerinden yararlanma hakkınız var mı? Bu, Finlandiya’ya nereden taşındığınıza bağlıdır:

  • Bir Avrupa Birliği (AB) veya Avrupa Ekonomik Alanı (AEA) ülkesinden, Birleşik Krallıktan veya İsviçre'den veya
  • Başka bir ülkeden.

AEA ülkeleri, Avrupa Birliği ülkeleri dışında Norveç, İzlanda ve Lihtenştayn’dır.

Ayrıca destek alabilmeniz Finlandiya taşınma sebebinize bağlıdır, örneğin

  • çalışan ya da girişimci olarak
  • öğrenci olarak
  • aile ferdi olarak
  • gönderilmiş çalışan olarak

Finlandiya bazı ülkeler ile sosyal güvenceyi ilgilendiren anlaşmalar yapmıştır. Bu ülkeler, Kuzey Ülkeleri, ABD, Kanada ve Québec, Şili, İsrail, Hindistan, Çin, Güney Kore ve Avustralya’dır. Anlaşmalar genelde emeklilik konularını ilgilendirmektedir. Bazı anlaşmalar hasta bakımını da içermektedir. Yukarıda belirtilen ülkelerden birinden geliyorsanız, yapılan anlaşmaların sosyal güvencenizi etkileyip etkilemediğini Kela’dan kontrol edebilirsiniz.

Kela'nın desteklerinden yararlanabilmek için Finlandiya'da kalıcı ikamet veya çalışma şartı koşulur

Finlandiya’ya taşındığınız zaman Kela önce sosyal güvence kanun hükümlerinde tanımlandığı şekilde Finlandiya’ya temelli olarak taşınıp taşınmadığınızın değerlendirmesini yapar.

Finlandiya’ya temelli olarak taşınmadığınız değerlendirilmesi yapılırsa, çalışma sebebiyle Kela’nın desteklerinden yararlanma hakkınız olabilir.

Aşağıda örnek olarak verilen durumlar söz konusuysa, Finlandiya’ya sürekli olarak taşınıyor olduğunuz yolunda değerlendirmede bulunulabilir.

  • Geri taşınma, yani yabancı bir ülkeden Finlandiya’da yaşamak için geri taşınmak.
  • Finlandiya’da yapılacak iş için, devamlı bir iş anlaşmanızın ya da benzerinin olması.
  • Finlandiya’da halihazırda sürekli yaşayan bir kişi ile evlilik ya da yakın aile ilişkisi.

Bunlara ek olarak, oturma izni alma yükümlülüğünüz varsa, genelde oturma izninin geçerli olması gerekir.

Durumuz her yönüyle incelenir. İnceleme sonunda yaşamanın sürekli olup olmadığı değerlendirmesi yapılır.

Finlandiya’ya geçici olarak taşınırsanız genelde Kela’nın desteklerinden yararlanma hakkınız yoktur. 1.4.2019 tarihinden itibaren AB ve AEA bölgelerinin dışından gelen bir öğrencinin örneğin sağlık sigortası destekleri gibi Kela’nın bazı desteklerinden yararlanma hakkı olabilir.

Finlandiya’da sürekli olarak yaşadığınız sonucuna varılırsa, Finlandiya’da sürekli olarak yaşama değerlendirmesi aşağıdaki maddeler devam ettikçe mümkündür:

  • konut ve evinizin olması, ve öncelikli olarak burada yaşıyor olmanız,

ya da

  • sürekli oturma izni için herhangi başka bir gerekçenizin bulunması, örneğin, aile bağı ya da iş gibi.

Eğer başka bir ülkede çalışmaya başlayacak ya da altı aydan uzun bir süre olarak yurt dışına gidecek olursanız, Kela’nın desteklerinden yararlanma hakkınız sona erebilir. Bu tür durumlar hakkında Kela’dan bilgi edinebilirsiniz.

Bunun yanı sıra, Finlandiya’da sürekli yaşamıyor ya da daha önce sürekli olarak yaşamadıysanız bir takım destekleri alamayabilirsiniz. Örneğin, gündelik ebeveyn paralarını alma koşulu, anne ve babanın, çocuğun hesaplanmış doğum tarihinden en az 180 gün öncesinden Finlandiya’ya taşınmış olmasıdır. Bir başka AB ülkesinden geliyorsanız, bazı durumlarda başka bir AB ülkesinden birikmiş sigorta aylarından faydalanabilirsiniz. Kela uluslararası işler merkezinden bilgi alın.

Tel. 020 634 0200
saat 10.00-15.00

AB ülkeleri, AEA ülkeleri, Birleşik Krallık ve İsviçre

Finlandiya’ya çalışmak için taşınırsanız, kısa bir iş sözleşmeniz de olsa işte bulunduğunuz süre içerisinde genelde Kela’nın desteklerinden yararlanma hakkınız olacaktır.

Maaşınız ayda en az 800,15 € ise, Kela'nın birçok maddi yardımından yararlanma hakkınız vardır. Haftada kaç saat çalıştığınızın ve işte bulunma süresinin uzunluğunun bir önemi yoktur.

Finlandiya'da geçici koruma

Ukrayna'daki savaştan kaçan kişiler geçici koruma esasıyla Finlandiya'ya oturma izni başvurusu yapabilirler.

Finlandiya'da çalışıyorsanız veya en az bir yıl ikamet ettiyseniz Kela yardımlarını almaya hak kazanırsınız. Bundan önce kabul merkezinin hizmetlerinden yararlanma hakkınız vardır. Sizin veya aile bireylerinizin gelir veya birikimleri, gıda veya kıyafet gibi zaruri ihtiyaçlara yetmiyorsa, kabul merkezi ödeneği alabilirsiniz.

Kela'daki işlemleriniz için yardım

Tercüman kullanma hakkı

Kela işlemlerinizi Fince, İsveççe veya İngilizce dilinde halledemiyorsanız, Kela sizin için tercüman ayarlayabilir. Tercüman hizmeti için ücret ödemeniz gerekmez. Kela'nın telefon hizmeti aracılığıyla veya herhangi bir hizmet noktasına giderek tercüman talep edebilirsiniz. Tercümanlar, meslekî gizlilikle yükümlüdürler.

Yasal güvenliğinizi etkilemeyen bir konu için işlem yapıyorsanız, bir akraba veya arkadaşınız da tercümanlık yapabilir. 18 yaş altındaki bireyler tercüman olarak kullanılamaz.

Kela işlemlerini başka bir kişi adına halletmek

Eğer başka bir kişinin sizin adınıza Kela işlemlerinizi halletmesini istiyorsanız, bu amaçla bir vekâlet düzenleyebilirsiniz. Yetki verdiğiniz kişi sizin adınıza Kela'nın ödenekleri için başvuru yapabilir veya verilen karara itirazda bulunabilir.

Vekâleti, bir kerelik bir işleme mahsus olmak üzere, örneğin telefon üzerinden sözlü olarak da verebilirsiniz.

15 yaş altındaki bir çocuğun bütün işlemlerini velisi üstlenebilir.

Kela'nın maddi yardımları hakkında daha fazla bilgi için

InfoFinland'in sayfasında, Kela tarafından verilen maddi yardımlara ilişkin birçok bilgi bulunmaktadır. Konu hakkında daha fazla bilgiye aşağıdaki sayfalardan ulaşabilirsiniz: